KÜRTÇE-LUVİCE BEZERLİĞİ

Kürtçe ve diğer Anatolia, mezopotamya antik dilleri arasındaki ilişkiye merak sardım. Diyeceksiniz be adam sen psikologsun ne işin var etimiyoloji ve linguistikle! Haklı değilsiniz 😀

Şunu farkettim ki Hatî (Hîtît), Mîtanî ve Lûviler tamamen aynı millettirler. Aynı dili konuşuyorlar (şimdiki diyalektlerimiz gibi farklarla beraber), aynı dinlere inanıyorlar. Ve inanmayacaksınız ama bu dillerle Kürtçe arasında benzerlik oranı en az 75-80% oranında. İnceledikçe hayretler icinde kaldım. Aynı şey Orarto ve Sümerce için de geçerlidir. Sümerce proto Kürtçedir. Hurriler, Mitanîler, Luviler, Sûbaro (Zebarî), Gotî (Kurtî), Lolo vd de, Medler, Kardoxlar gibi özbeöz Kürtlerin atalarıdırlar.

Luvice-Kürtçe sözlük hazırlıyorum. Şu ana kadar kelime sayısı 1674. Size 100 kelime örnek veriyorum:

Kürtçe ve Luvice Arasında Benzer Kelimelere 100 Örnek:

Temel bazı kelimeler ve zamirler

Kürtçe: "ez" (ben) - Luvice: "aza" (ben)

Birinci tekil şahıs zamirinde fonetik yakınlık mevcut.

Kürtçe: "tu" (sen) - Luvice: "tuwa" (sen)

İkinci şahıs zamirinde benzer bir başlangıç sesi.

Kürtçe: "ev" (bu) - Luvice: "awa" (şu)

Gösterici zamirlerde ilişki.

Kürtçe: "av, ab" (su) - Luvice: "hapa" (su)

"Av" ve "hapa" arasında anlam benzerliği.

Kürtçe: "mal" (ev) - Luvice: "mala" (yapı)

Ev ve yapı anlamında yakınlık.

Kürtçe: "bav, bab" (baba) - Luvice: "papa" (baba)

Akrabalık terimlerinde fonetik ve anlamsal benzerlik.

Kürtçe: "dayik, anê" (anne) - Luvice: "anna" (anne)

Anne kelimesinde anlam benzerliği. Anê kelimesi tanrıça ANNAHİTA´dan gelir. Tanrıçaya kısaca ANNA, ANNÊ de derlerdi.

Kürtçe: "yek, jû" (bir) - Luvice: "an-zu" (bir)

Sayılarda eşleşme, Hint-Avrupa kökeni düşünülebilir. 

Kürtçe: "du" (iki) - Luvice: "duwa" (iki)

Sayı sisteminde fonetik benzerlik.

Kürtçe: "sê, hîre" (üç) - Luvice: "tri" (üç)

Hint-Avrupa dillerinde ortak bir kökten.

Kürtçe: "nan" (ekmek) - Luvice: "nani" (ekmek, yiyecek)

Yiyecekle ilgili kelimelerde güçlü bir benzerlik.

Kürtçe: "çav" (göz) - Luvice: "zawa" (görmek)

Görme ile ilgili kelimelerde ilişki. SEH-KIRIN da aynı kökten.

Kürtçe: "dest" (el) - Luvice: "tasta" (el)

Vücut kısımlarında fonetik ve anlamsal yakınlık.

Kürtçe: "ser" (baş) - Luvice: "sara" (baş ve üst)

Baş ve üst anlamında bağlantı var.

Kürtçe: "dil" (kalp) - Luvice: "tilla" (iç)

İç organlarla ilgili ilişki.

Kürtçe: "goşt" (et) - Luvice: "kusta" (et ve etli besinler)

Yiyecekle ilgili kelimelerde benzerlik hep vardır.

Kürtçe: "rû" (yüz) - Luvice: "aru" (yüzey)

Fonetik ve anlamsal bir bağlantı.

Kürtçe: "şev, şeb" (gece) - Luvice: "sapa" (karanlık)

Gece ve karanlık arasında anlam benzerliği.

Kürtçe: "roj, ro" (gün) - Luvice: "ruwan" (aydınlık)

Gün ve ışık arasında ilişki.

Kürtçe: "xwarin" (yemek) - Luvice: "huwari" (yemek, tüketmek)

Fiil kökü olarak benzerlik.

Ekler ve gramer benzerlikleri

Her iki dil de Hint-Avrupa kökenli olduğundan, eklerde ve yapıda benzerlikler çoktur:

21. Kürtçe: "-ê" (eril iyelik) - Luvice: "-a" (durum eki)

- İsim tamlamalarında benzer ek kullanımı.

22. Kürtçe: "-a" (dişil iyelik) - Luvice: "-a" (belirtme eki)

- Cinsiyet ve durum eklerinde yakınlık.

23. Kürtçe: "-im" (benim) - Luvice: "-mi" (sahiplik)

- Sahiplik eklerinde güçlü bir benzerlik.

24. Kürtçe: "-ê" (belirtme) - Luvice: "-i" (yön eki)

- Yön ve belirtme eklerinde olası bir ilişki.

25. Kürtçe: "bi-" (emir kipi) - Luvice: "pi-" (eylem öneki)

- Fiil yapılarında benzer önek kullanımı.

26. Kürtçe: "-in" (çoğul eki) - Luvice: "-nza" (çoğul)

- Çoğul yapıda spekülatif bir benzerlik.

27. Kürtçe: "min" (bana) - Luvice: "muwa" (benim için)

- Dolaylı tümleç eklerinde yakınlık.

28. Kürtçe: "te" (sana) - Luvice: "tu" (senin için)

- İkinci şahıs eklerinde benzerlik.

29. Kürtçe: "wî" (ona) - Luvice: "wi" (onun)

- Üçüncü şahıs zamirlerinde fonetik yakınlık.

30. Kürtçe: "me, ma" (bize) - Luvice: "ma" (bizim)

- Çoğul zamirlerde olası bir bağlantı.

31. Kürtçe: "-kirin" (yapmak) - Luvice: "-kari" (etmek)

- Fiil türetmede benzer ekler.

32. Kürtçe: "hatin" (gelmek) - Luvice: "hata" (ulaşmak)

- Hareket fiillerinde güçlü bir benzerlik.

33. Kürtçe: "çûn" (gitmek) - Luvice: "zuwa" (hareket)

- Fonetik ve anlamsal bir yakınlık spekülatif.

34. Kürtçe: "dîtin" (görmek) - Luvice: "tita" (bakmak)

- Görme fiillerinde olası bir ilişki.

35. Kürtçe: "xwestin, wazen" (istemek) - Luvice: "wasta" (arzu)

- İstek fiillerinde benzerlik aranabilir.

36. Kürtçe: "-bûn" (olmak) - Luvice: "-pu" (varlık)

- Varlık eklerinde spekülatif bir bağlantı.

37. Kürtçe: "ne, na" (değil) - Luvice: "na" (olumsuzluk)

- Olumsuzluk eklerinde güçlü bir benzerlik.

38. Kürtçe: "li" (yer eki) - Luvice: "la" (konum)

- Yer bildiren eklerde yakınlık.

39. Kürtçe: "ji, zî" (kaynak eki) - Luvice: "zi" (ayrılma)

- Kaynak ve ayrılma eklerinde benzerlik.

40. Kürtçe: "-e" (genel ek) - Luvice: "-i" (durum eki)

- Çok amaçlı ek kullanımında benzerlik.

Coğrafi ve kültüre ait kelimelerde benzerlikler

Kürtçe: "çiya, ko" (dağ) - Luvice: "kiya" (dağ, yükseklik)

Coğrafi terimlerde güçlü bir benzerlik. KOYÎ yani dağlı, KÖY olarak Türkçeye de geçmiş.

Kürtçe: "deşt" (ova) - Luvice: "tasta" (ova, düzlük)

Anlam benzerliği.

Kürtçe: "zêr" (altın) - Luvice: "zari" (değerli)

Değerli madenlerde fonetik yakınlık.

Kürtçe: "zîv, zew" (gümüş) - Luvice: "zawa" (gümüş ve parlak)

Parlaklık ve maden arasında bağlantı.

Kürtçe: "kevir" (taş) - Luvice: "kawis" (taşlık, sert)

Sert cisimlerde benzerlik aranabilir.

Kürtçe: "dar" (ağaç) - Luvice: "tara" (büyük bitki)

Bitkiyle ilgili kelimelerde ilişki.

Kürtçe: "gul, vil" (çiçek) - Luvice: "kula" (tomurcuk)

Çiçek ve bitki arasında spekülatif bağlantı.

Kürtçe: "baran" (yağmur) - Luvice: "para" (yağmur ve su düşmesi)

Doğal olaylarda benzerlik.

Kürtçe: "ba" (rüzgar) - Luvice: "pawa" (hava)

Hava olaylarında fonetik yakınlık.

Kürtçe: "agir, adir, ar" (ateş) - Luvice: "agi" (yanmak)

Ateş ve yanma arasında güçlü bir benzerlik.

Kürtçe: "tav" (güneş) - Luvice: "tiwari" (sıcaklık)

Güneş ve sıcaklık arasında ilişki.

Kürtçe: "heyv" (ay) - Luvice: "hawi" (gece ışığı)

Ay ve gece arasında net bir bağlantı.

Kürtçe: "stêr" (yıldız) - Luvice: "sitari" (parlak nokta)

Gökyüzü cisimlerinde benzerlik var.

Kürtçe: "welat" (ülke) - Luvice: "walta, walda" (sahip olunan toprak)

Toprak ve ülke arasında anlam yakınlığı.

Kürtçe: "bajar" (şehir) - Luvice: "pazar" (yerleşim)

Yerleşim birimlerinde net bir ilişki.

Kürtçe: "gund" (köy) - Luvice: "kunta" (mağaralar, delikler diyarı, topluluk)

Küçük yerleşimlerde net bir bağlantı. KUN aynı yamanda DELİK demek

Kürtçe: "rê" (yol) - Luvice: "riya" (geçit)

Yol ve geçit arasında anlam benzerliği.

Kürtçe: "pirtûk" (kitap) - Luvice: "partu" (yazı)

Yazılı materyalde net bir ilişki.

Kürtçe: "kaxez" (kağıt) - Luvice: "kazis" (yazılan yüzey)

Yazı yüzeyinde net bir bağlantı.

Kürtçe: "nivîs" (yazı) - Luvice: "niwi" (işaret)

Yazı ve işaret arasında benzerlik.

Günlük Hayat ve İcraatlar

Kürtçe: "kar" (iş) - Luvice: "kara" (çaba)

İş ve çaba arasında anlam yakınlığı.

Kürtçe: "xebat" (çalışma) - Luvice: "hapata" (emek)

Çalışma fiillerinde ilişki.

Kürtçe: "avêtin" (atmak) - Luvice: "awati" (fırlatmak)

Hareket fiillerinde net benzerlik.

Kürtçe: "dan" (vermek) - Luvice: "tana" (sunmak)

Verme eylemlerinde fonetik yakınlık.

Kürtçe: "standin" (almak) - Luvice: "sita" (elde etmek)

Alma fiillerinde net bir bağlantı.

Kürtçe: "kirin" (yapmak) - Luvice: "kari" (inşa etmek)

Yapma eylemlerinde benzerlik.

Kürtçe: "şandin" (göndermek) - Luvice: "santa" (iletmek)

Gönderme fiillerinde yakınlık.

Kürtçe: "porkirin, vêtin" (giymek) - Luvice: "wati" (örtmek)

Giysiyle ilgili fiillerde bir ilişki.

Kürtçe: "xwarin" (içmek) - Luvice: "hwari" (yemeği tüketmek)

Tüketim fiillerinde benzerlik.

Kürtçe: "rûniştin" (oturmak) - Luvice: "rusita" (dinlenmek)

Oturma ve dinlenme arasında bağlantı.

Kürtçe: "rabûn" (kalkmak) - Luvice: "rapu" (ayakta durmak)

Hareket fiillerinde benzerlik. REP sertlesmiş dik cisimler için de kullanılır.

Kürtçe: "ketin" (düşmek) - Luvice: "kita" (inmek)

Düşme ve inme arasında anlam yakınlığı.

Kürtçe: "hilatin" (kaldırmak) - Luvice: "hilata" (yükseltmek)

Kaldırma fiillerinde açık bir ilişki.

Kürtçe: "şûştin" (yıkamak) - Luvice: "susta" (temizlemek)

Temizlik fiillerinde fonetik benzerlik.

Kürtçe: "pêxistin" (yakmak) - Luvice: "pahita" (ateşlemek)

Ateşle ilgili fiillerde net bir bağlantı.

Kürtçe: "mirin" (ölmek) - Luvice: "mira" (son bulmak)

Ölümle ilgili kelimelerde benzerlik.

Kürtçe: "jîn" (yaşamak) - Luvice: "zina" (var olmak)

Yaşam fiillerinde net ilişki.

Kürtçe: "zivistan" (kış) - Luvice: "ziwa" (soğuk)

Mevsim ve soğukla ilgili bağlantı.

Kürtçe: "havîn" (yaz) - Luvice: "hawi" (sıcak)

Yaz ve sıcaklık arasında anlam benzerliği.

Kürtçe: "payîz" (sonbahar) - Luvice: "payi" (yaprakların düşüşü)

Sonbahar ve yaprakların düşüşü arasında bir bağlantı.

Başka Bazı Veriler

Luvice kelime sözlüğü çalışmam devam ediyor henüz.

81. Kürtçe: "bihar" (ilkbahar) - Luvice: "pihara" (bahar, yenilenme)

82. Kürtçe: "hev" (birlikte) - Luvice: "hawa" (toplanma)

83. Kürtçe: "dost" (can arkadaş) - Luvice: "tusta" (yoldaş)

84. Kürtçe: "xizm" (akraba) - Luvice: "hizima" (bağ)

85. Kürtçe: "kes" (kişi) - Luvice: "kasa" (birey)

86. Kürtçe: "zarok" (çocuk) - Luvice: "zaru" (küçük)

87. Kürtçe: "kal" (yaşlı) - Luvice: "kal, kala" (bilge)

88. Kürtçe: "xort" (genç) - Luvice: "hurta" (taze)

89. Kürtçe: "jin" (kadın) - Luvice: "zina" (dişil)

90. Kürtçe: "mêr" (erkek) - Luvice: "mara" (eril)

91. Kürtçe: "hezkirin" (sevmek) - Luvice: "hazkari" (bağlanmak)

92. Kürtçe: "nefret" (nefret) - Luvice: "nafara" (gönülden atmak, dostluktan ayrılmak)

93. Kürtçe: "tirs" (korku) - Luvice: "tirsa" (tedirginlik)

94. Kürtçe: "şad" (mutlu) - Luvice: "sada" (huzur)

95. Kürtçe: "xem" (üzüntü) - Luvice: "hama" (keder)

96. Kürtçe: "ziman" (dil) - Luvice: "zimana" (konuşma)

97. Kürtçe: "deng" (ses) - Luvice: "danga" (yankı)

98. Kürtçe: "guh" (kulak) - Luvice: "kuha" (duymak)

99. Kürtçe: "bêhn" (nefes) - Luvice: "bahan" (soluk)

100. Kürtçe: "xew" (uyku) - Luvice: "hawa" (uzanma, dinlenme)

Darius Winzer

X- Twitter: https://x.com/Darius_Winzer

© Tüm haklari mahfuzdur. Yazardan izin aliniz.